Mag je speelgoed van een bepaald merk in het buitenland (buiten Europa) inkopen en in Nederland verkopen? Wat is parallelimport? Is ‘grijze import’ toegestaan? Deze vragen worden ons regelmatig gesteld. In dit item besteden we aandacht aan parallelimport.
Parallelimport
Paralellimport (ook wel ‘grijze import’ genoemd) betekent – kort gezegd – import van originele producten van buiten Europa, zonder dat de rechthebbende toestemming heeft gegeven voor de import.
Een voorbeeld: Stel je koopt in de VS in een winkel (goedkoop) bepaald origineel merkspeelgoed en verkoopt het vervolgens in Europa. De producten worden in het buitenland vaak onder de Europese prijzen aangeboden, waardoor een dergelijke import commercieel interessant kan zijn. Juridisch is het vaak minder interessant, omdat een fabrikant de paralellimporteur kan aanpakken.
Intellectuele eigendomsrechten: fabrikant kan parallelimport tegen gaan
Als het om originele producten gaat, waarom mag een rechthebbende de verkoop in Europa dan verbieden?
De fabrikant van het originele speelgoed heeft op grond van haar intellectuele eigendomsrechten (auteursrechten, merkrechten, etc.) het uitsluitende recht om haar producten voor het eerst op de Europese markt te brengen. Zij kan om die reden ieder ander verbieden om haar producten in Europa op de markt te brengen, óók als de producten door die speelgoedfabrikant zelf al buiten Europa op de markt zijn gebracht.
Als een product echter eenmaal door de fabrikant– of met toestemming van die fabrikant (bijvoorbeeld via een officiële distributeur) – op de Europese markt is gebracht, dan kan de verdere verhandeling van dát product binnen Europa niet meer worden tegengaan. Het gaat om toestemming per exemplaar. Het is dus niet zo dat als een bepaald type product op de markt is geïntroduceerd door een fabrikant, die producten vrij geïmporteerd mogen worden. Voor elke exemplaar moet bekeken worden of die door de fabrikant (of met haar toestemming) op de markt is gebracht.
Prijsverschillen leiden tot grijze import
Al bij kleine prijsverschillen tussen Europa en landen die daarbuiten liggen, blijkt het interessant te zijn om de producten (illegaal) te importeren. Parallelimport is ook in de speelgoedbranche een issue. Het wordt door rechthebbenden met juridische middelen (vaak keihard) aangepakt. Ook worden er niet-juridische middelen ingezet, zoals het afstemmen van het product op een bepaalde (niet-Europese markt), waardoor het niet praktisch (bijv. door teksten in een bepaalde taal) of zelfs onmogelijk is (bijv. technische belemmeringen) om het product binnen Europa te gebruiken.
De rechtbank Amsterdam deed onlangs uitspraak in een kort geding op het gebied van het speelgoedrecht. De Canadese onderneming Spin Master trad op grond van de rechten op haar speelballetjes op tegen het Nederlandse High5, dat vergelijkbare speelballetjes op de markt bracht.
